Ukazała się pierwsza płyta, na której można usłyszeć, jak brzmią po gruntownej konserwacji stuletnie duże organy Kościoła Pokoju. Instrument z znanej świdnickiej firmy Schlag&Söhne przez wiele lat był nieczynny.

– To największe w regionie organy piszczałkowe o 62. głosach, instrument symfoniczny o wielkich możliwościach, które słychać na tej płycie – opowiada kantor Maciej Bator, który gra wspólnie z żoną Zuzanną Bator i uczniem Jakubem Monetą. „Anioły wracają do gry. Muzyka Kościoła Pokoju w Świdnicy” zawiera repertuar, który jest autorską propozycją obojga organistów i który ma pokazać walory instrumentu.

Całość spina klamrą VI Symfonia Charles’a-Marie Widora. Pierwsza część Allegro otwiera płytę, Vivace ją wieńczy. Widor pracował jako organista od 11. do 90. roku życia. Był wirtuozem organów i kompozytorem. Poszczególne części jego symfonii często wykonywane są jako niezależne utwory dla zaprezentowania wirtuozerii wykonawcy i pełnej mocy organów.

Allegro Widora i Adagio z V Symfonii d-moll, zwanej Symfonią ReformacyjnąFeliksa Mendelssohna Bartholdy’ego utrzymane są w tej samej tonacji. Utwór powstał dla upamiętnienia 300. rocznicy rocznicy napisania „Wyznania augsburskiego” przez Filipa Melanchtona, współpracownika Lutra. „Wyznanie” ogłoszone na sejmie w Augsburgu w 1530 r. stało się podstawową księgą wyznaniową luteranizmu. Mendelssohn z powodu choroby nie zdołał ukończyć dzieła na ogłoszone przez króla obchody 300. rocznicy Konfesji Augsburskiej w Berlinie. Uważał zresztą Symfonię Reformacyjną za dzieło nieudane, które zostało opublikowane dopiero po jego śmierci.

Adagio Mendelssohna płynnie przechodzi w ostatnią część symfonii, która rozpoczyna się tematem pieśni „Warownym grodem jest nasz Bóg”. W tym miejscu na naszym nagraniu zamiast finału rozbrzmiewa chorał organowy Johanna Sebastiana Bacha „Ein’ feste Burg ist unser Gott” („Warownym grodem jest nasz Bóg”). Pieśń napisana w 1529 r. przez Marcina Lutra jest jednym z najbardziej znanych utworów protestanckich, swoistym hymnem reformacji. Luter, teolog, ale także poeta i kompozytor, był wielkim miłośnikiem muzyki: tworzył pieśni, śpiewał, grał na lutni, propagował zakładanie chórów, wydawanie śpiewników. Wprowadził także śpiewanie chorałów luterańskich w języku ojczystym.

Z kolei chorał „Nun lob mein Seel’ den Herrn” Dietricha Buxtehudego to dzieło kompozytora i organisty okresu baroku, który uchodzi za jednego z twórców organowej szkoły północnoniemieckiej. W tym nagraniu dialogują ze sobą dwa instrumenty: duże organy, przy których zasiadł Maciej Bator i organy ołtarzowe, na których gra dwunastoletni Jakub Moneta, uczeń Macieja w Akademii Dobrej Muzyki.

Na naszej płycie nie mogło zabraknąć kantaty Bacha, mistrza kantat świeckich i religijnych, które stanowiły centralny punkt nabożeństwa. Stworzył ich ponad 250. Przez pewien czas pisał je w imponującym tempie: regularnie co tydzień. Tak w 1714 r. w Weimarze powstała kantata na pierwszą niedzielę Adwentu „Nun komm der Heiden Heiland” („Przybądź pogan zbawco”).

Toccare” znaczy uderzać; toccata jest oparta na szybkim tempie, improwizacji i wirtuozowskich przebiegach. Bywa wstępem do fugi, kunsztownej formy muzycznej, której nazwa pochodzi od „fugare” – gonić, sprawiać wrażenie, że motywy przenoszą się i uciekają. Tę włoską lekkość, żartobliwość i wielkie kontrasty słychać w Toccata et Fuga in C.” Jana Sebastiana Bacha, który wycyzelował toccatę i fugę, formy bardzo popularne w baroku. Fuga g-moll, nieco melancholijna, skontrastowana z Toccatą i Fugą J.S. Bacha, jest jedynym utworem na tej płycie zagranym solo na małych organach. To instrument z 1695 r. umieszczony nad ołtarzem, najstarsze organy w Świdnicy o wspaniałym barokowym brzmieniu.

Max Reger i duże organy Kościoła Pokoju to rówieśnicy, zgrani epoką i krajem. Niemiecki kompozytor, dyrygent i organista stał się znany głównie dzięki kompozycjom organowym, które uchodzą za bardzo trudne technicznie. Gigue z „Sechs Trios für die Orgel” Regera to krótki utwór zawierający wiele kontrastów dynamicznych, wykorzystujących wszystkie klawiatury wielkich organów.

Georg Friedrich Händel, rówieśnik Bacha, doprowadził do perfekcji barokową suitę, utwór o charakterze tanecznym, utworzony z naprzemiennych części szybkich i melancholijnych, zwykle w schemacie: allemande – courante – sarabande – gigue. W Suicie 11 Händla nagranej w Kościele Pokoju do wykonawców dołączyły również anioły z prospektu organowego. To część XVIII-wiecznej anielskiej orkiestry wyposażonej w rozmaite instrumenty. Po remoncie organów dwa anioły znowu mogą korzystać ze swoich bębnów, które od dwustu lat były nieczynne – ich brzmienie słychać w jednej z części suity.

Book your tickets