Opus magnum organmistrza Schlaga, czyli symfoniczne organy Kościoła Pokoju w tym roku obchodzi 110. urodziny. To wyjątkowe brzmienie mieliśmy okazję usłyszeć w czasie zakończonego właśnie cyklu „Symfoniczne Organy Kościoła Pokoju”.
Przez trzy piątki października podczas recitali i duetów organowych usłyszeliśmy znakomitych artystów z Polski, Słowacji i Szwajcarii wykonujących XIX i XX-wieczną muzykę symfoniczną, transkrypcje organowe muzyki orkiestrowej i fortepianowej oraz improwizacje.
W programie pojawiła się także muzyka Stanisława Moniuszki, którego monumentalne dzieło symfoniczne – uwertura fantastyczna „Bajka” zostało przepisane przez Zuzannę Bator na wielkie organy Kościoła Pokoju w Świdnicy. W ramach stypendium Ministra Kultury opracowała ona sześć utworów na świdnickie organy, m.in. kompozycje S. Moniuszki, J. Cage’a i S. Karg-Elerta.
– Tak wyjątkowe instrumenty, jak organy Schlag & Söhne w świdnickim kościele są gotową kompozycją brzmieniową. Każdy utwór muzyczny można napisać zupełnie na nowo, kiedy do dyspozycji jest tak bogaty instrument – mówi dr Maciej Bator. – Podobnie jak przed około stu laty, kiedy niektórzy organiści, np. Karl Straube, kantor lipskiego kościoła św. Tomasza zapisywali wszystkie najmniejsze detale, by opisać precyzyjnie, które głosy organowe mają zabrzmieć.
Jesienny cykl koncertów przygotowała założona przez Zuzannę i Macieja Batorów Fundacja Dobrej Muzyki, wspólnie z parafią ewangelicko-augsburską w Świdnicy. Zuzanna jest organistką, dyrektorem artystycznym fundacji i organizatorką trzech festiwali muzycznych. Przy instrumencie często towarzyszy jej mąż Maciej Bator, kantor Kościoła Pokoju, który prowadził w tym roku w Świdnicy i Świebodzicach spacery historyczne „Szlakiem Schlaga”.
Fabryka Christiana Gottlieba Schlaga i jego synów cieszyło się tytułem Dworskiego Dostawcy Organów Jego Wysokości Cesarza i Króla. Schlagowie wprowadzili nowatorskie rozwiązania, a także założyli nadal istniejący Związek Organmistrzów Niemieckich (Verein Deutscher Orgelbaumeister). W XIX w. i na początku XX w. Świdnica stała się wiodącym ośrodkiem budowy organów na Śląsku właśnie dzięki Schlagom, których grobowiec rodzinny znajduje się na cmentarzu przy Kościele Pokoju.
– Organy tej świątyni prawie dwieście lat temu stały się pretekstem dla Christiana Schlaga, aby osiedlić się w Świdnicy i rozwinąć tu budownictwo organowe. Dla nas współcześnie Kościół Pokoju również stał się miejscem, bez którego trudno wyobrazić sobie nasze obecne życie – opowiadają Zuzanna i Maciej Batorowi.
Duże organy Kościoła Pokoju o 62. głosach przez lata były nieczynne ze względu na stan techniczny. W 2016 roku przeszły kompleksową renowację: wymieniono wszystkie skórzane elementy pneumatyczne, uzupełniono brakujące spośród prawie czterech tysięcy piszczałek, wyregulowano mechanizmy, odrestaurowano barokowy prospekt. Obecnie to największe w regionie organy piszczałkowe, których możliwości można docenić podczas letnich nabożeństw i koncertów: Urodziny J.S. Bacha (31 marca), Festiwal Schlaga (czerwiec, lipiec), Symfoniczne Organy Kościoła Pokoju (wrzesień, październik) oraz na nabożeństwach kantatowych w czasie Festiwalu Bachowskiego. Zachęcamy także do płyty „Anioły wracają do gry”, wydanej z okazji 500-lecia reformacji; to pierwsza płyta dokumentująca nasz instrument.