Bilard na plebanii

W łączniku plebanii wzniesionym w 1745 roku mieściła się kiedyś sala do gry. Świdniczanie grali tu w Belltafel, popularną grę zręcznościowo-strategiczną.

– Natknąłem się na tę ciekawą wzmiankę podczas zbierania kolejnych informacji dotyczących plebanii – mówi dr inż. Maciej Małachowicz, autor projektu rewaloryzacji zespołu plebanii Kościoła Pokoju w Świdnicy.

Cały zespół składa się z trzech elementów: niewielkiej pastorówki z 1654 roku (najstarszy budynek na placu Pokoju), murowanej plebanii z 1763 roku oraz łączącej je murowanej oficyny. – Nazywano ją Belltafel, od gry, którą tu rozgrywano. Zachowany do dziś murowany parter miał charakter typowo gospodarczy, z wozownią. Natomiast na piętrze zachowało się kryte belkowym stropem wnętrze, które idealnie nadawało się do tego, żeby umieścić tam niezbędny do gry stół długi na 20 łokci, dwie drużyny i widzów – opowiada architekt.

– Po pokrytym woskiem i grafitem blacie turlano trzykilogramowe stalowe krążki, które wpadały do szuflad i które wzajemnie zbijano. To była wrocławska gra, znana od XVI wieku i zarezerwowana dla mężczyzn, która rozpowszechniła się w Niemczech. We Wrocławiu grano w nią jeszcze do 1944 roku. Można powiedzieć, że to protoplasta bilardu.

W 1758 roku Austriacy przygotowując się do obrony Świdnicy przed wojskami pruskimi poprowadzili obwarowania przez teren przy Kościele Pokoju. Rozebrano wówczas część budynków, a belki wykorzystano do szalowań. Łącznik także został przynajmniej częściowo zniszczony, a po jego odbudowie do gry już nie powrócono. Pozostała jednak dawna nazwa.

– Parter został z pewnością przemurowany w drugiej połowie XVIII lub na początku XIX wieku, natomiast zachowane na górze pomieszczenie może być tą pierwotną salą do gry; mam taką nadzieję. Będzie można to potwierdzić na podstawie badania dendrochronologicznego części belek – dodaje architekt. Cały zespół plebanii został odnowiony w latach 2014-17.

Print your tickets